Wydrukuj tę stronę

Landraci i starostowie powiatu

Napisane przez

 W ramach nowego podziału administracyjnego Prus Zachodnich z 1 IV 1818 r. Nowe Miasto stało się stolicą nowo utworzonego powiatu lubawskiego, który powstał z podziału dotychczasowego powiatu michałowskiego. Na mocy ustawy z 30 IV 1815 r.  Królestwo Pruskie podzielono na 10 prowincji. Nowe Miasto należało do prowincji Prusy Zachodnie i do rejencji kwidzyńskiej. Na czele powiatu stał landrat pełniący w powiecie funkcje administracyjne i policyjne. Urzędnik ten pochodził z nominacji monarchy dokonanej spośród kandydatów wysuniętych przez sejmiki powiatowe. Po wydaniu w 1872 r. ordynacji powiatowej – powiat stał się podstawową jednostką podziału administracyjnego spełniającą funkcje administracji rządowej i samorządowej. Landratowi powierzono kierowanie organami samorządu powiatowego: Sejmiku i Wydziału Powiatowego, będącego jednocześnie jednostką administracji rządowej na czele ze starostą.

Landraci powiatu lubawskiego z/s w Nowym Mieście Lubawskim (1818 – 1920)

 

  1. Gervais - 1818 - 1826
  2. - zarząd komisaryczny - 1826 - 1828
  3. Hans Friedrich  Otto von Benekendorff und Hindenburg - 1828 - 1849
  4. Gramsch aus Roza - 1849 - 10.1851
  5. Mischke - Collande von - 08.1852 - 04.1857
  6. Friedrich Adolph Kunicke - 07.1858 - 10.1860
  7. Lambert Rospatt - 07.1861 - 12.1866
  8. Adolph Friedrich Edwin Graf von Posadowski - Wehner - 01.1868 - 06.1875
  9. - Wulka - zast. pow. deputowany - 07.1875 - 05.1876
  10.  Richard Klapp - 8.05.1876 - 4.04.1881
  11.  Eduard Johannes Louis Graf von Haugsdorf - 22.05.1881 - 30.11.1884
  12.  Eckart von Bonin - 5.11.1883 - 24.11.1899 (do 11.1884 – p.o.)
  13.  Ernst Walter Scherz - 29.10.1899 - 18.11.1915
  14.  -  Richter, Bülow – zast. pow. deputowani - 10.12.1915 - 1.12.1916
  15.   Hans Lorenz von Versen - 1.12.1916 - 19.01.1920
     

W okresie międzywojennym starostowie współpracowali z samorządem powiatowym reprezentowanym przez Sejmik Powiatowy, który od 1935 r. został zastąpiony przez Radę Powiatową. Wybierana ona była w wyborach pośrednich w drodze jawnego głosowania. Z  ich wyboru pochodził  Wydział Powiatowy, będący organem wykonawczym samorządu powiatowego, na czele którego stał starosta. Starosta był reprezentantem władzy państwowej w terenie. Był on mianowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych na wniosek Urzędu Wojewódzkiego Pomorskiego w Toruniu. Sprawował on nadzór nad życiem politycznym, gospodarczym i społecznym w powiecie. Odpowiadał ponadto za bezpieczeństwo publiczne, od jego decyzji zależało użycie wojska i policji.


Starostowie powiatu lubawskiego z/s w Nowym Mieście Lubawskim (1920 - 1939)

  1. Teofil Rzepnikowski - 19.01.1920 - 24.11.1920
  2. Julian Sas - Jaworski - 25.11.1920 - 1.12.1925
  3. Henryk Bazanowski - 1.12.1925 - 28.03.1927
  4. Bolesław Ossowski - 28.03.1927 - 16.05.1927
  5. Adam Bederski - 17.05.1927 - 8.06.1931
  6. Władysław Skłodowski - 9.06.1931 - 26.10.1932
  7. Wojciech Tomczyński,dr - 27.10.1932 - 3.09.1936
  8. Alojzy Kowalski, mgr - 4.09.1936 - 1.09.1939
     

W okresie II wojny światowej Nowe Miasto i powiat lubawski należał do rejencji kwidzyńskiej. Na czele powiatu stał landrat (starosta).


Landraci powiatu lubawskiego z/s w Nowym Mieście Lubawskim (1939 - 1945)

  1. Kurt Stuertz - IX 1939 - XI 1939 - komisaryczny landrat
  2. Erwin Johst - XI 1939 - 1941
  3. Kurt Stuertz - 1941 - I 1945

11 września 1944 r. została wydana ustawa o organizacji i zakresie działania rad narodowych. Struktura: na czele Krajowa Rada Narodowa, wojewódzkie, powiatowe, miejskie oraz gminne rady narodowe. Rady narodowe niższego szczebla delegowały swych przedstawicieli do rad narodowych szczebla wyższego. W tworzeniu rad narodowych brały udział organizacje społeczne i polityczne. Rady mogły dokooptować do swego składu osoby szczególnie zasłużone dla różnych dziedzin życia narodowego. Starostowie z tytułu swego stanowiska  wchodzili w skład odpowiednich rad narodowych jako pełnoprawni ich członkowie. Rady narodowe jako organy stanowiące samorząd terytorialny powoływały własny aparat wykonawczy. Organem Powiatowej Rady Narodowej był Wydział Powiatowy, którego przewodniczącym był starosta. Organem wykonawczym Miejskiej Rady Narodowej był Zarząd Miejski z burmistrzem na czele, natomiast organem wykonawczym  Gromadzkiej Rady Narodowej do spraw samorządu był Zarząd Gminny z wójtem na czele. Wydziały Powiatowe składały się z 6 członków wybranych przez radę spośród jej członków lub  mieszkańców powiatu. W skład Zarządów Miejskich wchodziło od 3 do 6 członków, a w skład Zarządów Gminnych – 3 członków. W wyniku przeprowadzonej w 1950 r. reformy zniesiona została dualistyczna struktura administracji państwowej, tj. rządowej i samorządowej. Likwidacji uległy terenowe organy i urzędy administracji ogólnej zespolonej – w postaci wojewodów i starostów oraz obsługujących ich urzędów wojewódzkich i starostw.

W latach 1945 – 1950 powiat nowomiejski należał do województwa pomorskiego (bydgoskiego), w latach 1950 - 1975 do województwa olsztyńskiego, w latach 1975 - 1998 do województwa toruńskiego, a od 1 stycznia 1999 do województwa warmińsko - mazurskiego. Organem wykonawczym I instancji na szczeblu powiatu byli starostowie (do marca 1950).  Starostę powiatowego mianował Minister Administracji Publicznej na wniosek wojewody i opinii Powiatowej Rady Narodowej.

Starostowie powiatu nowomiejskiego (1945 –1950)

  1. Bolesław Jentkiewicz - 10.02.1945 - 7.03.1945
  2. Hieronim Skrzyński - 7.03.1945 - 23.03.1945
  3. Henryk Kamiński - 23.03.1945 - 21.08.1945
  4. Brunon Wiczyński - 21.08.1945 - 26.01.1946
  5. Stanisław Przybysz - 21.01.1946 - 25.10.1947
  6. Julian Wiśniewski - 11.1947 - 1949
  7. Kazimierz Nawrocki - 1949 - 1950
     

Ustawa z 20 marca 1950 r. zmierzała do połączenia funkcjonujących dotąd odrębnie organów administracji państwowej, organów wykonawczych samorządu terytorialnego i rad narodowych w jedną całość. Funkcję starosty przejął przewodniczący Powiatowej Rady Narodowej.


Przewodniczący Powiatowej Rady Narodowej w Nowym Mieście Lubawskim (1950 - 1972)

  1. Henryk Kwella - 1950 - 1951
  2. Leonrad Janicki - 1951 - 1953
  3. Antoni Stabrowski - 1953 - 10.1972
  4. Franciszek Ciak - 10.1972 - 12.1972
     

Wg reformy administracyjnej z 1972 r. administracją zajmował się Naczelnik.


Naczelnicy Powiatu Nowomiejskiego (1973 –1975)

  1. Franciszek  Ciak - 01.1973 - 09.1974
  2. Alfons Kowalski - 09.1974 - 06.1975
     


Od 1999 wprowadzono reformę administracyjną, która wprowadziła ponownie powiaty - na czele organów wykonawczych stanęli starostwie.

Starostowie Powiatu Nowomiejskiego (od 1999)
 

  1. Zbigniew Muchliński - 12.11.1998 - 12.04.1999
  2. Wacław Derlicki - 27.04.1999 - 16.11.2002
  3. Stanisław Czajka - 16.11.2002 - 30.11.2010
  4. Ewa Dembek - 30.11.2010 - 1.12.2014
  5. Zbigniew Ziejewski - 01.12.2014 - 27.02.2015
  6. Andrzej Ochlak - od 27.02.2015

Powiat Lubawski – Nowomiejski należał do województwa:

  • 1818 - 1920 - rejencja kwidzyńska,
  • 1920 - 1939 - pomorskiego,
  • 1939 - 1945 - Reichsgau Danzig – Westpreussen – Regierungsbezirk Marienwerder (rejencja kwidzyńska),
  • 1945 - 1950 - pomorskiego (bydgoskiego),
  • 1950 - 1975  - olsztyńskiego,
  • 1975 - 1998  -  toruńskiego,
  • od 1999 -  warmińsko – mazurskiego.

Nazewnictwo Powiatu Lubawskiego – Nowomiejskiego:

  • 1818 - 1920 - Kreis Löbau Westpreussen,
  • 1920 - 1939 - Powiat Lubawski,
  • 1939 - 1945 - Kreis Neumark Westpreussen,
  • 1945 - 1948 - Powiat Lubawski,
  • 1948 - 1975 - Powiat Nowomiejski (nazewnictwo powiatu musiało pochodzić od faktycznej siedziby władz administracyjnych),
  • od 1999 - Powiat Nowomiejski.
Czytany 6549 razy