Zamek w Kurzętniku

Napisane przez

Andrzej Korecki 

Zamek kapitulny w Kurzętniku 

Od 1291do 1772 roku Kurzętnik wraz z zamkiem był ośrodkiem dóbr kapituły chełmińskiej, która przed 1330 rokiem lokowała tu miasto. Zamek w Kurzętniku został zbudowany po 1331 rokiem, po najeździe Litwinów pod wodzą Gedymina. Budowę zamku zakończono przed 1361 rokiem. Został on zbudowany na wysuniętym w stronę Drwęcy stromym cyplu zbocza doliny, na miejscu jednego ze świętych gajów pruskich. Zamek został wzniesiony z kamieni narzutowych ociosanych w licu ścian, w niektórych partiach wzmocniono cegłą. Zespół obronny składał się z zamku i podzamcza. Zamek właściwy na planie prostokąta o wymiarach około 25 m x 28 m. Był to jednotraktowy budynek z niewielkim dziedzińcem od południa, związany bezpośrednio z murami podzamcza, które usytuowano za zamkiem (ewenement w krzyżackim budownictwie militarnym), po jego północnej stronie. Podzamcze otoczone było murami wzmocnionymi dwiema basztami – kwadratową po stronie wschodniej i prostokątną od zachodu. Zamykała je od północy kaplica p.w.  św. Krzyża, zapewne obronna, wzniesiona w narożniku cypla. Prawdopodobnie na przełomie XIV i XV wieku zamek właściwy przebudowano na wielki dom mieszkalny oraz otoczono go murami z trzech stron: od południa, wschodu i zachodu. Wjazd na zamek znajdował się od strony południowej, przez most nad suchą fosą, przekopaną w miejscu naturalnego obniżenia terenu, odcinającego kulminację wzgórza od wysoczyzny. Najprawdopodobniej wjeżdżano tak jak obecnie: przez most, który znajdował się po wschodniej stronie fosy (w miejscu, gdzie obecnie jest ona zasypana), następnie wzdłuż południowych i zachodnich murów zamku właściwego. Precyzyjne odtworzenie planu całego założenia obronnego nie jest możliwe bez przeprowadzenia wykopów archeologicznych. W czasie przekopywania ruin zamkowych w 1914 roku znaleziono tu działo krzyżackie typu bombarda, datowane na początek XV wieku (obecnie eksponowane w muzeum zamkowym w Kwidzynie).

Czytany 5901 razy